Choroby odkleszczowe – dowiedz się, czym grozi bliski kontakt z kleszczem

Na świecie jest około 900 gatunków kleszczy, z czego aż 19 jest uważanych za stały element fauny naszego kraju. Szacuje się, że nawet co trzeci kleszcz bytujący w Polsce jest nosicielem patogenów chorób, które bezpośrednio zagrażają człowiekowi. Choroby odkleszczowe to nie tylko borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu, ale także inne poważne schorzenia. Te najczęściej diagnozowane u ludzi opisujemy w naszym artykule.

Anaplazmoza

Nie jest to powszechna choroba, ale związane z nią powikłania mogą być bardzo poważne – zwłaszcza u osób o obniżonej odporności oraz w podeszłym wieku. Anaplazmoza jest chorobą gorączkową przenoszoną przez kleszcze. Okres jej wylęgania wynosi około dziewięciu dni. U ludzi objawy są nieswoiste i obejmują najczęściej:

• wysoką gorączkę,
• ból głowy,
• dreszcze,
• bóle mięśni,
• nudności,
• zaburzenia łaknienia,
• bóle brzucha,
• biegunkę.

Warto wiedzieć

U około 30 proc. zakażonych anaplazmoza występuje wraz z kleszczowym zapaleniem mózgu i/lub boreliozą z Lyme.

Leczenie polega na podawaniu antybiotyku (doksycykliny). Objawy powinny ustąpić po 24-48 godzinach.

Babeszjoza

Choroba kojarzona przede wszystkim ze zwierzętami domowymi, ale w rzeczywistości występuje również u ludzi. Jej potoczna nazwa to „malaria północy” – wzięła się ona stąd, że w przeciwieństwie do krajów azjatyckich czy afrykańskich patogen przenoszą nie komary, ale właśnie kleszcze. Babeszjoza bardzo często towarzyszy boreliozie – w takiej sytuacji nie ma możliwości wyleczenia tego drugiego schorzenia bez zdiagnozowania i wyleczenia babeszjozy.

Problem z babeszjozą polega na tym, że zwykle nie daje ona żadnych objawów lub są one podobne do lekkiego przeziębienia i występują po upływie około 4 tygodni od ukąszenia przez kleszcza. Rozpoznania dokonuje się na podstawie badania krwi, natomiast leczenie (tylko u pacjentów objawowych) polega na podawaniu leków przeciwmalarycznych.

Sprawdź, jak zminimalizować zagrożenie chorobami odkleszczowymi sięgając po specjalny spray na kleszcze Kick The Tick.

Borelioza z Lyme

Bezsprzecznie najczęściej diagnozowana u ludzi choroba odkleszczowa. Co ciekawe, po raz pierwszy opisano ją dopiero w latach 80. XX wieku. Choroba jest wywoływana przez bakterie z grupy Borrelia burgdorferi s., a do zakażenia dochodzi w ciągu 24 godzin od kontaktu. Dlatego tak ważne jest, aby natychmiast po wykryciu obecności kleszcza w skórze usunąć go przy pomocy przyrządu Kick The Tick, dostępnego także w zestawie Kick The Tick expert.

Do objawów boreliozy zaliczamy:

• rumień wędrujący w miejscu wgryzienia się kleszcza,
• bóle mięśni, głowy i stawów, bardzo podobne do tych, jakie występują podczas grypy,
• w fazie ostrej występuje zapalenie korzeni nerwowych (silny ból) oraz jedno- lub obustronne porażenie nerwu obwodowego mięśnia twarzowego.

Leczenie boreliozy sprowadza się do antybiotykoterapii i jest czasochłonne – może trwać nawet cztery tygodnie. Nawet po zakończeniu leczenia w organizmie mogą utrzymywać się przeciwciała (nie świadczy to o nieskuteczności terapii). Choroba często powoduje też przykre powikłania, na które pacjenci uskarżają się latami, jak ciągłe osłabienie, zaburzenia koncentracji itp.

Pęseta na kleszcze? Lepiej wybrać Kick The Tick – przyrząd, który znacząco zmniejsza prawdopodobieństwo rozerwania kleszcza podczas wyciągania.

Kleszczowe zapalenie mózgu

Jest to bardzo groźna choroba odkleszczowa o ciężkim przebiegu, którą w Polsce przenoszą kleszcze Ixodesricinus. Kleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Najwięcej przypadków zachorowania notuje się w czerwcu i lipcu oraz we wrześniu i październiku. To dostateczny powód, aby stosować preparat na kleszcze dla dzieci i dorosłych od wczesnej wiosny aż do późnej jesieni.

Okres inkubacji choroby średnio trwa 8 dni, ale może być wydłużony nawet do 28 dni. W pierwszej fazie osoba zakażona zaobserwuje u siebie objawy typowe dla grypy, z gorączką, bólem głowy, nudnościami czy wymiotami. Po około 4-5 dniach choroba mija samoistnie (u 13-26% pacjentów) lub przechodzi w drugą, znacznie ostrzejszą fazę oponową, oponowo-mózgową, oponowo-mózgowo-rdzeniową lub w zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu i korzeni nerwowych.

Najcięższa jest postać oponowo-mózgowo-rdzeniowa, którą notuje się u około 10% pacjentów. Zakażenie może doprowadzić do śmierci już w 5-7. dobie od wystąpienia objawów (ataksja, zaburzenia koncentracji i pamięci, zaburzenia świadomości).

Pacjenci, u których zdiagnozowano kleszczowe zapalenie mózgu wymagają hospitalizacji, która może trwać wiele tygodni. Niestety, do tej pory nie udało się wynaleźć skutecznego leku na wirusa wywołującego KZM, a leczenie ma charakter objawowy.

Na koniec wspomnijmy jeszcze, że w przypadku chorób odkleszczowych realne są tzw. koinfekcje. Oznacza to, że u jednego pacjenta może w tym samym czasie wystąpić kilka chorób wywołanych patogenami przenoszonymi przez kleszcze. Najczęstsze „pary tworzą” borelioza i anaplazmoza oraz kleszczowe zapalenie mózgu i borelioza.